Scheveningen Haven. Vier mannen, zitten er achter het grote raam van een piepklein hokje op een verder verlaten terrein. Ze kijken uit over de zee. En naar wat er langsloopt.
Er wordt gezwaaid en ik zwaai terug. Hebbes, denk ik. Verhalen, daar ben ik naar op zoek. ‘Je mag wel binnen komen hoor. Jij wel’, en er wordt gelachen. Ik scan snel de sfeer. Het is krap. Een houten bank tegen de muur, aan het eind daarvan zit een stille oudere man met een bakje koffie. Onder het raam vanwaar ik zichtbaar ben voor de omgeving staat nog een houten bank en in het midden van dat alles een tafel met lege bierblikjes. Meer kan dr niet in. Foto’s van schepen hangen aan de muur en aan een ouderwets vliegenvangrolletje dat als een bruine spiraal naar beneden hangt kleven vliegen.
‘Van jou zou ik graag een portret maken’, zeg ik vanuit de deuropening tegen de man die Patrick blijkt te heten. ‘Dat is goed meisie, ga eerst effe zitten.’
Ik neem plaats naast de deur op het puntje van de bank. Tegenover me zoemt de koelkast.
‘Wij bewaken de haven nu er hier gebouwd wordt. Dat er geen gespuis rondloopt. Wij bepalen wie er door mag en wie niet.’ De koelkast gaat open en de mannen drinken er een op.
‘Arie hier, moet je ook hebben. Die moet ook op de foto!’ En hij wijst naar de heer in het hoekje die rustig van zijn koffie drinkt.
‘Nee, voor mij hoeft dat allemaal niet’, en hij wuift het weg. ‘Jawel’, roepen zijn maten. Ik wring me tussen L en de tafel door en ga tegenover Arie zitten. Hij rolt een sigaret. Patrick speelt met zijn sleutelhanger waaraan een houten doodskist hangt. Ik maak een portret.
‘Was u ook visser en heeft u samen met de anderen gevist?’ vraag ik hem. ‘Nee, Arie hier… ja waar viste jij eigenlijk op?’ Wordt hem gevraagd.
‘Op haring’, zegt hij. ‘Zo’n boot als deze.’ Hij wijst naar de foto die boven zijn hoofd hangt. ‘Ik was 13 toen ik voor het eerst de zee op ging. We waren met 15 jongens, 4 weken van huis en dan haring vangen. Na die vangst kreeg je 60 uur vrij en mocht je aan land. Daarna ging je meteen de zee weer op.’ De mannen luisteren vol waardering. Dit hadden ze nog niet eerder gehoord.
‘Ja, het was hard werken. Elke nacht om 1 uur moest je opstaan en 3,5 km netten binnenhalen. En dan moet je de haring nog kaken.’ ‘Weet je wat dat is?’ vraagt Patrick die naast hem zit. Ik schud mijn hoofd, blaas in mijn koffie. ‘Dan snijd je achter de kieuwen om het bloed en de organen eruit te halen. 250 stuks per uur deed je er dan en dan gingen ze in een harington.’
‘Pijn aan je klauwen jonge..’ de mannen grommen bevestigend en nemen nog een biertje. ‘Tegenwoordig zijn de netten 12 km lang en de schepen zijn gewoon net drijvende fabrieken’, vullen ze Arie aan. ‘Ze kaken ook niet meer aan boord. Alles moet snel en zoveel mogelijk. Kaken doen ze pas aan wal.’ Vertellen ze verontwaardigd.
‘Mij zie je dus geen haring meer eten. Moet je maar eens kijken, de vis is nu roze van binnen. Van het bloed ja. Maar haring moet wit zijn. Zoals dat vroeger was toen we ze nog aan boord schoonmaakten.’
‘Vies werkje was dat trouwens’, gaat Arie verder. ‘Overal bloed, en douchen en jezelf wassen was een probleem na zoveel dagen op zee. Dan is het drinkwater op en heb je alleen nog zout water.
Ik heb ook nog op garnalen gevaren op de Noorzee. Veel beter was dat want je kon elke dag naar huis.
Lastig hoor, als je een relatie wil. Dat heeft dan ook jaren geduurd. Ik ben uiteindelijk toch getrouwd en heb nog in de rubber gewerkt. Dan werk je vaste tijden, vertrouwt hij me toe als we samen aan zee nog een foto maken. Hij vond het stiekem wel leuk merkte ik.
Kom we doen nog een bakkie, zegt hij. En wanneer één van de mannen in de koelkast graaiend vraagt of mijn man het wel goed vindt dat ik alleen op pad ga, een beetje heen en weer begint te schuiven en stoer in de groep gooit dat hij het wel erg warm krijgt inmiddels zodat zelfs zijn bloeddruk begint te stijgen, is het de hoogste tijd om op te stappen.
Vanavond hebben we BBQ. Vis zeker. Nee alleen vlees. Kom ook. Vanavond kan ik niet, zeg ik. En we lachen allemaal hard.
Ik laat de boys achter. Er moet tenslotte een haven bewaakt worden.
